Maden İhracatı

TÜİK verilerine göre 2018 yılında 168.023.390.683 $ olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,58 pay alan madencilik sektörü, bir önceki yıla göre %1,39 düşüşle 4.336.143.782 $ olarak gerçekleşmiştir. İhracatın % 44,30’u doğal taşlar, %30,54’ü metalik madenler, %24,54’ü endüstriyel hammaddeler ve geri kalan %0,62’si ise enerji hammaddelerinden oluşmaktadır. 2018 yılında en fazla ihraç edilen maden ürün grupları arasında doğal taşlar 8,17 milyon ton ve 1,92 milyar $ ile ilk sırada yer alırken, bu grubu, 5,45 milyon ton ve 1,32 milyar $ ile metalik cevherler, 15,71 milyon ton ve 1,06 milyon $ ile endüstriyel mineraller ve en son olarak 134 bin ton ve 27 milyon $ ile enerji hammaddeleri ile sıralanmıştır.

Bu dönemde, ham, kabaca yontulmuş veya blok mermer-traverten 5,67 milyon ton ve 953,9 milyon $ ile toplam maden ihracatımız içinde en fazla ihraç edilen ürün olurken, işlenmiş mermer 1,96 milyon ton ve 804,57 milyon $ ile ikinci, çinko cevherleri 971,27 bin ton ve 448,78 milyon $ ile üçüncü, krom cevheri 1,45 milyon ton ve 306,47 milyon $ ile dördüncü, tabii boratlar ve konsantreleri 829,7 bin ton ve 275,3 milyon $ ile beşinci, feldispat cevherleri 6,67 milyon ton ve 206 milyon $ ile altıncı, kurşun 126,65 bin ton ve 194,5 milyon $ ile yedinci sırada yer almıştır.
2018 yılında madencilik sektörü ihracatının gerçekleştirildiği önemli ülkeler arasında; Çin Halk Cumhuriyeti 1,48 milyar $ ve %34,06 bir payla ilk sırada yer alırken, bu ülkeye olan ihracatımızda bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,88 oranında düşüş kaydedilmiştir.
Çin Halk Cumhuriyeti’ni sırasıyla, 378,26 milyon $ ile ABD (%1,14 artış), 232,94 milyon $ ile Belçika (%7,45 artış), 180,95 milyon $ ile İspanya (%30,33 artış),  136,02 milyon $ ile Hindistan (%4,53 artış), 135,81 milyon $ ile İtalya (%10,34 artış) ve 110,76 milyon $ ile Suudi Arabistan (% 0,5 artış) takip etmiştir.

Tablo 2. 2018 Yılı Maden İhracatı Yapılan Ülke Payları ve Geçen Yıla Göre Değişimi

ÜLKE Miktar (KG) Değer ($) İçindeki Pay (%) 2018'in 2017'ye göre değişimi
Çin 6.169.430.019 1.476.846.443 34,06 -11,88
ABD 1.809.318.413 378.261.207 8,72 1,14
Belçika 456.675.804 232.939.311 5,37 7,45
İspanya 2.995.626.708 180.945.584 4,17 30,33
Hindistan 709.096.784 136.017.115 3,14 4,53
İtalya 2.981.797.912 135.814.723 3,13 10,34
Suudi Arabistan 333.681.727 110.759.656 2,55 0,50
İsrail 610.143.299 93.137.482 2,15 4,26
BAE 215.153.096 85.719.053 1,98 21,85
Güney Kore 125.001.942 79.255.976 1,83 -22,84
Bulgaristan 281.125.262 77.993.251 1,80 -44,76
İran 645.989.937 77.435.234 1,79 -0,09
İsveç 458.222.934 72.410.498 1,67 -20,30
Irak 358.857.131 70.894.216 1,63 -0,34
Fransa 330.026.685 68.236.210 1,57 4,51
Almanya 457.885.177 67.218.220 1,55 8,55
Avusturya 246.434.700 58.565.925 1,35 1,07
Avustralya 101.084.197 56.228.146 1,30 53,12
Rusya Federasyonu 511.707.347 48.882.430 1,13 31,51
Hollanda 425.783.449 45.263.296 1,04 -4,96
Ukrayna 576.408.252 43.963.160 1,01 53,35
Kanada 275.377.665 40.958.078 0,94 18,28
Japonya 53.749.864 38.233.806 0,88 -12,56
Romanya 332.918.522 36.659.262 0,85 58,79
Birleşik Krallık 140.893.885 34.323.506 0,79 -10,49
Mısır 443.646.559 33.645.279 0,78 -3,00
Tayvan 91.951.747 24.981.923 0,58 2,04
Namibya 39.708.570 20.896.514 0,48 104,29
Nijerya 240.278.409 19.851.674 0,46 -0,07
Meksika 82.192.562 19.125.044 0,44 17,64
Malezya 43.710.336 17.286.193 0,40 55,95
Bahreyn 176.907.732 16.943.379 0,39 20,38
Kuveyt 44.466.551 16.937.290 0,39 -4,67
Endonezya 73.669.493 16.870.860 0,39 -13,01
Yunanistan 214.633.582 15.109.554 0,35 30,49
Tanzanya 80.168.205 14.839.643 0,34 406,71
Gürcistan 176.045.840 14.068.422 0,32 6,85
Polonya 243.793.628 13.835.527 0,32 11,50
Katar 37.274.499 13.763.253 0,32 17,48
Fas 51.009.957 13.745.361 0,32 27,93
Cezayir 151.393.281 13.579.307 0,31 44,55

Tablo 2' nin devamı

ÜLKE Miktar (KG) Değer ($) İçindeki Pay (%) 2018'in 2017'ye göre değişimi
İzmir Serbest Bölgesi 8.690.724 285.384 0,01 9,17
Venezuela 700.868 278.494 0,01 -58,97
Kamboçya 2.933.669 260.248 0,01 159,42
Yemen 930.005 252.005 0,01 45,79
Afganistan 267.810 237.088 0,01 426,27
Grenada 193.070 228.519 0,01 -69,67
Guatemala 556.340 223.864 0,01 70,29
Peru 1.708.864 218.448 0,01 -72,10
Moğolistan 599.388 212.285 0,00 1.352,42
Kırgızistan 365.906 206.275 0,00 -74,02
Türk ve Caicos Ad. 274.119 205.568 0,00 524,58
Ekvator 886.387 202.722 0,00 -47,71
Barbados 290.749 187.135 0,00 24,35
Bolivya 223.756 177.799 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Bahamalar 193.915 177.412 0,00 -75,32
İstanbul Endüstri ve Tic.Serb.Böl. 5.151.323 172.725 0,00 18,27
Trinidad ve Tobago 290.396 165.421 0,00 -14,18
Lesotho 1.420.500 143.981 0,00 -48,45
Uruguay 253.367 138.827 0,00 -55,73
Kocaeli Serbest Bölgesi 1.595.774 130.883 0,00 -83,52
Uganda 465.355 129.203 0,00 58,21
Etiyopya 321.616 117.890 0,00 -57,53
Ekvator Ginesi 1.612.120 114.821 0,00 36,64
Benin 346.017 112.396 0,00 -32,88
Anguilla 92.822 111.588 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Güney Sudan 255.378 109.333 0,00 125,46
Aruba 162.474 107.051 0,00 56,57
Cayman Adaları 168.516 98.164 0,00 5,90
Nepal 482.200 /td> 89.694 0,00 406,52
Antigua ve Barbuda 118.960 88.637 0,00 -28,15
Trakya Serbest Bölgesi 25.233 71.992 0,00 -43,05
Madagaskar 576.378 58.128 0,00 22,51
Nikaragua 102.369 57.924 0,00 -64,11
Ruanda 186.604 57.261 0,00 282,10
Zambia 277.931 52.460 0,00 4,33
Seyşeller 79.220 52.083 0,00 21.421,90
Paraguay 99.975 48.681 0,00 207,93
Burkina Faso 419.115 45.970 0,00 49,05
Estonya 401.860 41.628 0,00 -59,04
Belize 80.510 38.471 0,00 -52,91
St. Kitts ve Nevis 246.490 38.086 0,00 -42,02
Lüksemburg 50.279 32.363 0,00 63,81
Togo 75.123 26.450 0,00 -21,76
Liberya 126.321 25.193 0,00 /td> -47,85
Cebelitarık 220.920 24.301 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Sierra Leone 86.473 20.182 0,00 1.073,37
El Salvador 50.150 19.585 0,00 24,40
Gabon 159.365 18.939 > 0,00 37,05
Çad 16.827 16.289 0,00 -64,10
Britanya Virjin Ad. 54.280 13.570 0,00 -9,31
Belirlenemeyen Ülke ve Bölgeler 6.726 12.910 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Kuzey Kore 18.830 11.394 0,00 Geçen yıl ticareti yok
AHL Serbest Bölgesi 71.305 8.674 0,00 -39,53 /td>
Zimbabve 12.957 8.332 0,00 -31,18
Butan 50.800 8.128 0,00 -16,70
Fiji 21.700 8.073 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Gaziantep Serbest Bölgesi 110.425 7.735 0,00 399,03
Eritre 6.500 7.403 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Surinam 50.063 6.576 0,00 -45,11
Komorlar Birliği 25.441 4.942 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Dominik 27.000 3.580 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Papua Yeni Gine 14.070 2.958 0,00 -93,13
Malavi 17.751 2.222 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Gambiya 375 421 0,00 -86,66
Mayotte 801 102 0,00 Geçen yıl ticareti yok
Genel Toplam 29.475.204.000 4.336.143.782 100,00 -1,39

 

İHRACATIN MADEN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIM (2018)

 

İHRACAT

İçindeki pay
(%)

Geçen yıla göre değişim (%)

MİKTAR (TON)

DEĞER ($)

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER

15.715.119.705

1.063.985.824

24,54

14,95

DOĞAL TAŞLAR

8.170.675.453

1.920.807.016

44,30

-6,73

METALİK CEVHERLER

5.455.195.998

1.324.329.697

30,54

-5,16

ENERJİ HAMMADDELERİ

134.212.844

27.021.245

0,62

71,89

TOPLAM

29.475.204.000

4.336.143.782

100,00

-1,39

Endüstriyel Hammaddeler; 2018 yılı endüstriyel hammadde ihracatı toplamda geçen yıla göre %14,95 artış ile 1.063.985.824 $ olarak gerçekleşmiştir. Bunlardan başlıcaları; tuzlar 30 milyon $, kükürt 24,6 milyon $, kuvars 73,18 milyon $, bentonit 74,32 milyon $, barit 40,21 milyon $, pomza 18,51 milyon $, manyezit 131,98 milyon $, alçıtaşı 52,1 milyon $, kireçtaşı 16,79 milyon $, tabii boratlar ve konsantreleri 275,37 milyon $, feldispat 206 milyon $, perlit 31,82 milyon $ ve süstaşları 33,3 milyon $ dır.
Bu grupta ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla; Çin (149,9 milyon $), İspanya (104,5 milyon $), İtalya (98,03 milyon $), ABD (65,37 milyon $) ve Avusturya (45,83 milyon $) yer almaktadır. Bu ülkeleri sırasıyla; Hidistan, Hollanda, Ukrayna, BAE, İsrail, Almanya, Rusya, Mısır ve Nijerya takip etmektedir.

Doğaltaşlar; 2018 yılı doğaltaş ihracatı toplamda geçen yıla göre %6,73 düşüş ile 1.920.807.016 $ olarak gerçekleşmiştir. Mermer ve traverten (ham blok ve plakalar halinde) 953,9 milyon $, işlenmiş mermer 804,57 milyon $, işlenmiş traverten 123,49 milyon $, yontulmaya veya inşaata elverişli diğer taşlar 18,7 milyon $ dır.
Bu grupta ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla; Çin (773,5 milyon $), ABD (299,6 milyon $), Suudi Arabistan (105,6 milyon $), Hindistan (90 milyon $) ve Irak (62,83 milyon $) yer almaktadır. Bu ülkeleri sırasıyla; İsrail, Fransa, BAE, Avusturalya, Kanada, Almanya, İtalya ve Kuveyt takip etmektedir.

Metalik Cevherler; 2018 yılı metalik cevher ihracatı toplamda %5,16 düşüş ile 1.324.329.697 $ olarak gerçekleşmiştir. Demir 45,88 milyon $, bakır 122,77 milyon $, alüminyum 32 milyon $, kurşun 194,5 milyon $, çinko 448,8 milyon $, krom 306,5 milyon $, molibden 7,3 milyon $, antimuan 10,9 milyon $ ve diğer kıymetli metal cevherleri/zenginleştirilmiş kıymetli metal cevherleri 125,8 milyon $ dır.
Bu grupta ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla; Çin (553,4 milyon $), Belçika (209,6 milyon $), İran (73,6 milyon $), İsveç (67 milyon $) ve Güney Kore (66 milyon $) yer almaktadır. Bu ülkeleri sırasıyla; İspanya, Bulgaristan, Japonya, Namibya, İtalya, Avustralya, Bahreyn, ABD ve Romanya takip etmektedir.

Enerji Hammaddeleri; 2018 yılı enerji hammaddeleri ihracatı toplamda %71,89 artış ile 27.021.245 $ olarak gerçekleşmiştir. Taşkömürü 10,1 milyon $, turba 826 bin $, koklaşabilir kömürler 10,4 milyon $ ve bitümler 5,5 milyon $ dır.
Bu grupta öne çıkan ülkeler sırasıyla; Belika, Nijer, Kuzey Kıbrıs, Suriye, Irak, Gürcistan ve Azerbeycan’dır.