Untitled Document

Fosfatlar, Arsenatlar, Vanadatlar

Otinit (Autinit)

Ksenotim

Kimyasal Bileşimi, YPO4
Kristal Sistemi, Tetragonal
Kristal Biçimi, Kısa-uzun prizmatik kristalli; rozet şekilli
İkizlenme, {111} yüzeyinde nadir
Sertlik, 4 - 5
Özgül Ağırlık, 4.4 - 5.1
Dilinim, {100} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Sarımsı kahverengi, kahverengi, gri, sarı, yeşilimsi, kırmızımsı; şeffaf-opak
Parlaklık, Camsı, reçinemsi
Ayırıcı Özellikleri, Zirkondan sertliğinin daha az olması ile ayrılır.
Bulunuşu, Ksenotim, granitik ve alkali magmatik kayaların aksesuar mineralidir. Bazı pegmatit ve gnayslarda da bulunur.

 

Monazit

Kimyasal Bileşimi, (Ce, La, Y, Th) PO4
Kristal Sistemi, Monoklinik
Kristal Biçimi, Kristalleri genellikle levhamsı, c-ekseni boyunca uzamış, kısa prizmatik
Sertlik, 5 - 5.5
Özgül Ağırlık, 4.6 - 5.4
Dilinim, {100}
Renk ve Şeffaflık, Kırmızımsı kahverengi, kahverengi, sarımsı kahverengi, pembe, sarı, yeşilimsi grimsi beyaz; şeffaf-yarı şeffaf.
Çizgi Rengi, Beyaz
Parlaklık, Reçinemsi
Ayırıcı Özellikleri, Zirkondan daha yumuşak olması ile ayrılır.
Bulunuşu, Granitlerin ve pegmatitlerin aksesuar mineralidir. Gnayslarda ve karbonatitlerde de bulunabilir.

Viviyanit

Kimyasal Bileşimi, Fe3(PO4)2 . 8H2O
Kristal Sistemi, Monoklinik
Kristal Biçimi, Kısa-uzun prizmatik kristalli, c-ekseni boyunca uzamış; bazen masif, lifsi
Sertlik, 1.5 - 2
Özgül Ağırlık, 2.68 - 2.71
Dilinim, {010} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Taze, altere olmamış halde iken renksiz, okside olduğunda mavi ya da yeşil; koyu mor, lacivert, mavimsi siyah
Çizgi Rengi, Renksiz-mavimsi beyaz
Parlaklık, Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Mavi rengi
Bulunuşu, Pirotin ve pirit gibi mineralleri içeren metalik maden yataklarının oksidasyon zonunda ikincil olarak oluşan bir fosfat mineralidir.

Piromorfit

Kimyasal Bileşimi, Pb5(PO4)3Cl
Kristal Sistemi, Hegzagonal
Kristal Biçimi, Kristalleri kısa hegzagonal prizmalar halinde; böbreğimsi, lifsi, toprağımsı, sütunsal
Sertlik, 3.5 - 4
Özgül Ağırlık, 7.04
Dilinim, {10-11} iz
Renk ve Şeffaflık, Yeşil, sarı, turuncu, kahverengi ve grinin değişik tonları; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi, Beyaz
Parlaklık, Reçinemsi
Ayırıcı Özellikleri, Rengi, şekli, yüksek özgül ağırlığı
Bulunuşu, Galenit ve anglezit gibi kurşun minerallerini içeren damarların oksidasyon zonlarında ikincil olarak oluşan kurşun-fosfat mineralidir.

Vanadinit

Kimyasal Bileşimi, Pb5(VO4)3Cl
Kristal Sistemi, Hegzagonal
Kristal Biçimi, Kısa-uzun prizmatik kristalli, bazen iğnemsi
Sertlik, 2.7 - 3
Özgül Ağırlık, 6.88 - 6.929
Renk ve Şeffaflık, Parlak kırmızı, turuncu, kahverengimsi kırmızı, açık sarı-sarı-kahverengimsi sarı; çok nadir olarak beyaz ya da renksiz; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi, Beyaz yada sarımsı
Parlaklık, Reçinemsi
Ayırıcı Özellikleri, Şekli, parlaklığı, yüksek özgül ağırlığı ve turuncu-kırmızı rengi
Bulunuşu, Galenit ve diğer kurşun içeren cevherleşmelerin oksidasyon zonunda oluşan nadir bir mineraldir.

Eritrit ve Anaberjit

Kimyasal Bileşimi, CO3(AsO4)2 . 8H2O (Eritrit) Ni3(AsO4)2 . 8 H2O (Anaberjit)
Kristal Sistemi, Monoklinik
Kristal Biçimi, Genellikle prizmatik-iğnemsi kristalli, lifsi
Sertlik, 1.5 - 2.5
Özgül Ağırlık, 3.18
Dilinim, {010} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Koyu morumsu kırmızı, pembe; şeffaf-yarışeffaf
Çizgi Rengi, Kırmızı
Parlaklık, Camsı, elmas parıltılı
Ayırıcı Özellikleri, Eritrit'in kırmızı ve anaberjit'in yeşil rengi, kobalt ve nikel mineralleri ile birlikte bulunması
Bulunuşu, Kobalt ve nikel içeren birincil minerallerin oksidasyon yüzeylerinde ikincil olarak oluşur.

Otinit(Autinit)

Kimyasal Bileşimi, Ca(UO2)2 (PO4)2 10-12H2O
Kristal Sistemi, Tetragonal
Kristal Biçimi, Kristal şekli torbernite benzer. Kare şekilli levhamsı ve yapraklara ayrılabilir kristallere sahiptir.
Sertlik, 2 - 2.5
Özgül Ağırlık, 3.05 - 3.2
Dilinim, {001} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Kükürt sarısı, limon sarısı, yeşilimsi sarı, yeşil-koyu yeşil; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi, Sarı
Parlaklık, Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Rengi, dilinimi, kristal şekli. Diğer ikincil uranyum minerallerinden X-Ray veya kimyasal metotlar ile ayrılabilir.
Bulunuşu, Autinit minerali de torbenit gibi uranyum minerallerini içeren pegmatitlerde ve diğer damarlarda ikincil olarak oluşur. Autinit, suyunu kaybederek metaautinite dönüşebilir.

Karnotit

Kimyasal Bileşimi, K2(UO2)2(VO4)2 . 1-3H2O
Kristal Sistemi, Monoklinik
Kristal Biçimi, Çoğunlukla toz halde; nadiren ince levhamsı kristaller halinde
Sertlik, 2
Özgül Ağırlık, 4.70-4.9
Dilinim, { 001} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Parlak sarı, yeşilimsi sarı
Parlaklık, Toprağımsı, donuk, mat
Ayırıcı Özellikleri, Rengi, X-Ray ile diğer minerallerden ayrılır. Pudramsı oluşu ve fluoresans özelliğinin olmaması ile autinitten ayrılır.
Bulunuşu, Karnotit, birincil uranyum ve vanadyum mineralleri ile kontakt halindeki sular tarafından sedimanter ortamda depolanmış, ikincil bir uranyum mineralidir.

Deskloizit

Kimyasal Bileşimi, Pb(Zn,Cu)VO4 . OH
Kristal Sistemi, Ortorombik
Kristal Biçimi, Düz, prizmatik ve levhamsı kristalli; böbreğimsi, lifsi, masif, tanesel
Sertlik, 3 - 3.5
Özgül Ağırlık, 6.24 - 6.26
Renk ve Şeffaflık, Turuncu-kırmızı, koyu kırmızımsı kahverengi, koyu siyahımsı kahverengi, koyu yeşil; şeffaf-opak
Çizgi Rengi, Turuncu-kahverengimsi kırmızı
Parlaklık, Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Rengi, çizgisi ve şekli
Bulunuşu, Kurşun-çinko yataklarında oluşan ikincil bir mineraldir.

Britolit

Kimyasal Bileşimi, (Ca,Y)5 (SiO4,PO4)3 (OH,F)
Kristal Sistemi, Hegzagonal
Kristal Biçimi, Kristalleri hegzagonal, bazen oval şekilli
Sertlik, 5
Özgül Ağırlık, 4.25
Renk ve Şeffaflık, Siyah
Parlaklık, Elmas parıltılı
Ayırıcı Özellikleri, şekli, rengi ve özgül agırlığı
Bulunuşu, Pegmatitlerde, özellikle nefelin siyenitlerde ve alkali siyenitler, granitlerle iliskili kontakt metasomatik yataklarda oluşur.

Apatit

Kimyasal Bilesimi, Ca5(PO4)3(F, Cl, OH)
Kristal Sistemi, Hegzagonal
Kristal Biçimi, Prizmatik ve levhamsı kristalleri yaygındır, masif ve tanesel.
Sertlik, 5
Özgül Ağırlık, 3.1 -3.3
Dilinim, Zayıf
Renk ve Seffaflık, Yeşil, grimsi yeşil, beyaz, kahverengi, sarı, mavimsi, kırmızımsı; Şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi, Beyaz
Parlaklık, Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Kristal şekli, rengi, sertliği
Bulunuşu, Yaygın olarak rastlanan bir fosfat mineralidir. Magmatik kayaların büyük bir bölümünde aksesuar minerali olarak bulunur. Pegmatitlerde ve yüksek sıcaklık ürünü hidrotermal damarlarda bol miktarda oluşabilir. Sedimanter, bölgesel ve kontakt metamorfik kayalarda da rastlanabilir.

Turkuaz

Kimyasal Bileşimi,CuAl6(PO4)4 . (OH)8. 4-5H2O
Kristal Sistemi, Triklinik
Kristal Biçimi, Kristallerine nadir olarak rastlanır. Genellikle masif, tanesel, kriptokristalin
Sertlik, 5 - 6
Özgül Ağırlık, 2.6 - 2.91
Dilinim, {001} mükemmel, {010} iyi
Renk ve Şeffaflık, Gök mavisi, mavi-yesil, yesilimsi gri; opak
Çizgi Rengi, Beyaz yada yeşilimsi
Parlaklık, Camsı, mumsu
Ayırıcı Özellikleri, Mavi rengi, sekli; krizokolden sertliğinin çok yüksek olusu ile ayrılır.
Bulunuşu, Sedimanter ya da alüminalı magmatik kayalardaki damarlarda ikincil mineral olarak oluşur.

Vavellit

Kimyasal Bileşimi,Al3(OH)3 (PO4)2 . 5H2O
Kristal Sistemi, Ortorombik
Kristal Biçimi, Tipik olarak toparlak, iğnemsi, ışınsal agregatlar halindedir.
Sertlik, 3.25 - 4
Özgül Ağırlık, 2.36 - 2.37
Dilinim, {110} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Beyaz, yeşilimsi, sarı, gri, kahverengi; yarı şeffaf
Çizgi Rengi, Beyaz
Parlaklık, Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Rengi ve ışınsal kristal formu karakteristiktir.
Bulunuşu, Kayaların kırık ve çatlak yüzeylerinde, boşluklarında oluşan ikincil bir mineraldir. Ayrıca hidrotermal damarlarda, bazı alüminalı metamorfitlerde, fosfat ve limonit yataklarında ikincil olarak oluşur.

Torbernit

Kimyasal Bileşimi, Cu(UO2)2 (PO4)2 . 8-12H2O
Kristal Sistemi, Tetragonal
Kristal Biçimi, Çoğunlukla kare şekilli levhamsı kristalli, nadiren piramidal ve tanesel
İkizlenme, {110} yüzeyinde olağan
Sertlik, 2 - 2.5
Özgül Ağırlık, 3.22 - 3.28
Dilinim, {001} mükemmel
Renk ve Şeffaflık, Zümrüt yeşili-çimen yeşili ve yeşilin diğer tonları; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi, Soluk yeşil
Parlaklık, Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Rengi ve dilinimi
Bulunuşu, Uraninit ve bakır minerallerini içeren damarların oksidasyon zonunda ikincil olarak oluşur.

Variskit

Kimyasal Bileşimi, AlPO4 . 2H2O
Kristal Sistemi, Ortorombik
Kristal Biçimi, Kristalleri oktahedral; genellikle masif, nodüler
İkizlenme, {201} yüzeyinde nadir
Sertlik, 3.5 - 4.5
Özgül Ağırlık, 2.57 - 2.61
Dilinim, {010} iyi
Renk ve Şeffaflık, Yesil-zümrüt yesili, bazen mavimsi yesil; şeffaf-yarı şeffaf
Parlaklık,Camsı
Ayırıcı Özellikleri, Rengi, şekli
Bulunuşu, Alüminalı kayalara fosfatlı meteorik suların etkisiyle oluşur.